Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι διάλεκτοι στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία (Μέρος Δ') Ημερομηνία:
9/4/2025, 10:40 - Εμφανίσεις: 145
Πέραν του Αρχιλόχου, η επική επίδραση είναι εμφανής και σε άλλους σημαντικούς ελεγειακούς ποιητές ιωνικής καταγωγής, όπως ο Καλλίνος ο Εφέσιος (η πολιτική και συμβουλευτική ελεγεία του θεωρείται παραφυάδα του έπους), ο Μίμνερμος ο Κολοφώνιος (κινήθηκε σε διαφορετική κατεύθυνση, αυτήν της ερωτικής ελεγείας) και ο Ξενοφάνης ο Κολοφώνιος (ένα επαναστατικό πνεύμα με φιλοσοφικές αναζητήσεις και θεολογικές ανησυχίες).
Η ελεγεία μεταφέρθηκε στην ηπειρωτική Ελλάδα από τον Τυρταίο, ο οποίος κατοικούσε στη Σπάρτη, σε μια δωρόφωνη δηλαδή περιοχή.
Πάντως, στο έργο του Τυρταίου –ασαφές παραμένει το ζήτημα της καταγωγής του, αν ήταν δηλαδή γέννημα θρέμμα Σπαρτιάτης ή είχε έλθει από άλλον τόπο– είναι ολοφάνερες οι επιδράσεις από τον Καλλίνο και την ιωνική ελεγεία, αλλά και από τον Όμηρο, οι δε δωρισμοί είναι ελάχιστοι.
Την ιωνική διάλεκτο χρησιμοποιεί και ένας άλλος Δωριεύς, ο Θέογνης (Θέογνις) από τα Μέγαρα.
Εν τω μεταξύ, στις δικές του –μικρές κατά κανόνα– ελεγείες είναι ευδιάκριτοι κάποιοι δωρισμοί, καθώς και μη ιωνικοί επικοί τύποι.
Η επιρροή της γλώσσας των ομηρικών επών είναι έκδηλη και σε ένα άλλο είδος της λυρικής ποίησης, τη μελική.
Η εν λόγω ποίηση, που οφείλει την ονομασία της στο μέλος (μονωδικό άσμα, μελωδία που εκτελείται συνοδεία μουσικών οργάνων), συνδέθηκε κατεξοχήν με τη λεσβιακή διάλεκτο (ποικιλία της αιολικής ομάδας διαλέκτων), καθώς γνώρισε ιδιαίτερη άνθηση στη Λέσβο περί τα τέλη του 7ου αιώνα π.Χ.
Σημαντικότεροι εκπρόσωποι της αιολικής λυρικής ποίησης υπήρξαν ο Αλκαίος από τη Μυτιλήνη –τα έργα του χαρακτηρίζονται από τη λιτότητα της έκφρασης, τη μεγαλοπρέπεια του λόγου, τις εξαίρετες αλληγορίες και το δριμύτατο πάθος– και η Σαπφώ από την Ερεσό – η μαστόρισσα της λεσβιακής μονωδίας, η επονομασθείσα δεκάτη Μούσα.
Στα ποιήματά τους, πλάι στους αιολικούς τύπους, εμφανίζονται αρκετά επικά δάνεια, σχετιζόμενα τόσο με τη χρήση όσο και με το σχηματισμό λέξεων (χαρακτηριστικά είναι τα σύνθετα κοσμητικά επίθετα στα λεγόμενα επιθαλάμια της Σαπφούς, τα τραγούδια του γάμου).